شعر اخلاقی تلفیق سبک شعر هندی و عراقی است

به گزارش مشرق، در ابتدای این مراسم، حمیدرضا شکارسری شاعر و منتقد ادبی ضمن بیان توجه های فرامتنی موجود در شعر اخلاقی، گفت: رویکرد او در غزل بذل توجه به غزل سنتی است و کارکردهای ناگهانی که از کلمات به کار می‌برد خواننده را به یاد شعر نو می‌اندازد.

وی افزود: چه بخواهیم و چه نخواهیم هنگام مطالعه شعر اخلاقی با رویکرد ایدئولوژیک شاعر آشنا خواهیم شد هر چند این اتفاق خیلی زود روی نمی‌دهد. فضای کلی غزل‌های اخلاقی ما را به یاد سبک هندی می‌اندازد. در حالی که بعد از خواندن تمام اشعار او می‌بینیم که اشعار در فضایی میان سبک‌های هندی و عراقی قرار دارد هر چند به نظر من اشعار او تمایل بیشتری به سبک هندی دارد.

شکارسری گفت: اگر کلمات و اشاره های مستقیم او به وقایع و اتفاقات و مقولات سیاسی و اجتماعی و انقلابی را را از اشعار او جدا کنیم می‌توانیم اخلاقی را لقب سهراب سپهری غزل برازنده او خواهد بود. این را می شود بخاطر کارکرد کلمه، ترکیب سازی و فضای کلی شعر به او نسبت داد. البته احمد عزیزی هم چنین لقبی را می‌تواند داشته باشد.
این نویسنده در پایان غزل اخلاقی را غزل فرازمانی و فرامکانی خواند که گرد اتفاقات سیاسی و اجتماعی روی آنها نمی نشیند.


آشنایی رهبر انقلاب با اشعار زکریا اخلاقی

در ادامه این مراسم حجت‌الاسلام سیدعبدالله حسینی گفت: وقتی امروز از شعر حوزه صحبت می شود اولین اسمی که در ذهن هر کسی متبادر می‌شود نام زکریا اخلاقی است. او در اشعارش بدون ذکر اصطلاحات حوزوی معارف حوزه را به خواننده منتقل می‌کند. او حتی اگر عمامه و لباس هم نداشت باز هم می شد حوزوی بودنش را از شعرش دریافت. البته این موضوع درباره کسان دیگری نظیر استاد موسوی گرمارودی هم هست.

حسینی ضمن اشاره به یک خاطره تصریح کرد: رهبر معطم انقلاب شعر ایشان را به خوبی می شناسند و با آن آشنا هستند. و در توصیف ایشان فرمودند که ایشان هم مانند آقای شفق و آقای بهجتی شعرای مکتب یزد هستند که اشعار خوبی هم دارند.

حسینی شعر اخلاقی را «شعر شاخص حوزوی معاصر» خواند که مشخصه حوزوی بودن به خوبی در آن به چشم می خورد. و در پایان نیز افرود: اگر اخلاقی عمامه و عبا نداشت باز هم می شد حوزوی بودنش را از شعرش دریافت. البته این موضوع درباره کسان دیگری نظیر استاد موسوی گرمارودی هم هست. ضمن ان که او نماینده و پرچمدار حوزه امروز است، هم به خاطر فضلش، هم به خاطر اشرافش و هم بخاطر بیان و زبان شعریش. و در واقع می شود گفت شاعری است که نام خانوادگی او واقعا متناسب با شخصیتش است.


بسیاری از روحانیون شاعر دواوین خود را منتشر نکرده اند

جواد محقق در بخش دیگری از بیست و پنجمین شب شاعر، گفت: از دیروباز حوزه‌های علمیه محل رشد و نضج استعدادهایی  نظیر حافظ، مولانا، سعدی و ... بوده و آنها از شاگردان پرورش‌یافته در حوزه‌های علمیه بوده‌‌اند. البته متاسفانه در قرون اخیر ضربه‌هایی به این کارکرد حوزه وارد آمده زیرا به خاطر اشتغال به برخی فعالیت‌ها توجه به شعر کمی کمرنگ شده است.

محقق گفت: روزگاری بود که روحانیون جرات شعر خواندن در حوزه را نداشتند و اگر هم می خواستند شعری بخوانند باید در پستوی حجره این کار را می کردند. و شعر گفتن فضیلت که نبود هیچ، بلکه قبح نیز به حساب می آمد. و همین موضوع باعث می شد بسیاری از روحانیون شاعر اساسا دواوین شعر خود را منتشر نسازند.

او در پایان گفت: زکریا اخلاقی در میان علمایی که شأن شعری دارند از نظر زبان و جنس کار یکی از چهره‌های استثنایی و ممتاز شعر حوزه است.

 
سیدعلی موسوی گرمارودی با اشاره به اینکه برای سخنرانی به این مراسم نیامده بود اما به اصرار مجری و علیرضا قزوه پشت میکروفن حاضر شد، گفت: من برای ادای احترام به این شخصیت علمی و شاعر ملی در این مجلس شرکت کردم و وقتی خبردار شدم که بزرگداشتی برای حجت‌الاسلام اخلاقی برگزار شده با سر آمدم.

«ادبیات» حلقه مفقوده ارتباط حوزه ها با مردم

در ادامه این مراسم علیرضا قزوه گفت: من خود را جزو ارادتمندان زکریا اخلاقی می دانم چرا که او علاوه بر اینکه در حوزه علمیه معلم است، معلم شعر هم است و برای شاعران انقلاب نیز معلم اخلاق است. متاسفانه امروز شاهد خودنمایی و نمایش دادن  خود توسط برخی شاعران هستیم در حالی که شاعرانی مانند اخلاقی اهل این حرف‌ها نیستند و این ویژگی شاعران نسل او است.

وی افزود: خواندن اشعار برخی جوانان حال خوبی به خواننده نمی‌دهد اما اشعار اخلاقی را که می‌‌خوانیم حال نشاط پیدا می‌کنیم. این در حالی است که رویکرد برخی از شعرای امروز ایران کم کم و به تبع اروپا و امریکا به سمت هرزه‌نگاری و مسائل غیراخلاقی و شهوت انگیز و رقص و... حرکت می‌کند. در حالی که شعر از اساس توجه به تعالی انسان دارد.

قزوه ضمن تصریح رهبر انقلاب روی اهمیت ادبیات گفت: ادبیات موضوع بسیار مهمی است که خیلی ها این روزها از آن غافل شده اند. ادبیات که ضعیف شود ارتباط حوزه با مردم نیز کاهش می یابد و این یک اتفاقا بسیار ناگوار برای حوزه است.

قزوه گفت: در غزل اگر اسم سه نفر را به عنوان سرآمدان غزل امروز از من بخواهند نام اخلاقی حتماً در میان آنها است زیرا غزل او سرشار از دایره واژگان عالی، ترکیبات تازه و مضمون اخلاق گرا است.


سهراب سپهری است که عمامه نهاده است!

آخرین سخنران مدعو این مراسم مرتضی امیری اسفندقه بود که با قرائت شعری مرتبط با زکریا اخلاقی سخن خود را آغاز کرد و گفت: باری با اخلاقی مشغول قدم زدن بودیم که من بیتی را خلق الساعه تقدیم او کردم و گفتم «این کیست که اینگونه شبیه خُم باده است / سهراب سپهری است که عمامه نهاده است!»

وی در ادامه گفت: خدمتی که شعر اخلاقی به موسیقی شعر فارسی کرده است بسیار مهم است. انتخاب ردیف ها و قافیه و ها وزن های بدیع و فوق العاده و حسن مطلع های سخت و نایاب که همواره در شعر او به چشم می آید. این یکی از دلایلی است که اگر کسی بخواهد از شعر فارسی حرف بزند باید به آن بپردازد. من به خودم اجازه نمی دهم درباره محتوا و روح شعر اخلاقی سخن بگویم ولی در حوزه پیکره نیز خدمتی که شعر او به شعر انقلاب اسلامی کرده است در خور توجه است.

وی افزود: یکی دیگر از کارهای مهم اخلاقی تلفیق میان حوزه و شعر و ادب است و حتماً تاریخ شعر اخلاقی را فراموش نخواهد کرد زیرا تاریخ با فراموش نکردن او می‌خواهد سهم‌شناسی خود را اعلام کند. سهم اخلاقی در تاریخ شعر مختص خودش نیست بلکه سهم شعر انقلاب اسلامی است.

زکریا اخلاقی در پایان این مراسم ضمن تشکر از برگزارکنندگان این برنامه گفت: همیشه وقتی صحبت از بزرگداشت و کارهایی مانند این می‌شود یاد سخنی از یکی از نزدیکانم می‌افتم که می‌گوید مگر چقدر شعر گفته‌ای که بخواهند برایت بزرگداشت بگیرند. از این رو واقعاً من جایگاهی برای بزرگداشت گرفتن ندارم.

او در پایان گفت: من این بزرگداشت را بزرگداشت شعر می‌دانم و حضورم در این مراسم ادای احترام به برگزارکننده و شرکت‌کنندگان در آن است.

در پایان این مراسم از مقام ادبی حجت‌الاسلام زکریا اخلاقی با حضور مهمانان این مراسم نظیر سید علی موسوی گرمارودی، علیرضا قزوه، حمیدرضا شکارسری، میلاد عرفان پور، سید عبدالله حسینی، جواد محقق،  و...  تجلیل و تقدیر به عمل آمد.